sobota, 29 września 2012

Fotogaleria: Prekolumbijskie pieczęcie

Podczas wykopalisk, prowadzonych na stanowiskach archeologicznych niemal całej Mezoameryki, natrafiono na drobne przedmioty z najróżniejszymi wzorami. Stanowiły one rodzaj pieczęci, o czym mogą świadczyć zachowane na nich pozostałości barwników, szczególnie czerwonego, niebieskiego, żółtego i czarnego. Przedmioty te są zazwyczaj niewielkich rozmiarów, od kilku do kilkunastu centymetrów i mają formy płaskie, cylindryczne lub stożkowe. Większość pieczęci wykonano z gliny, a jedynie nieliczne z kamienia. Pieczęcie płaskie mają niewielkie uchwyty ułatwiające posługiwanie się nimi, a pieczęcie cylindryczne – wewnętrzne otwory, przez które można przeciągnąć patyk, aby przesuwać pieczęć nanosząc desenie. Najczęściej spotykane na nich wzory to kwiaty, jaszczurki, węże, ptaki, motyle czy też inne zwierzęta, a także istoty fantastyczne. Niekiedy są to tylko wzory geometryczne, zygzaki, spirale i kółka, choć zdarzają się też glify. Pieczęcie odnaleziono w różnych rejonach, jak na przykład w Tlatilco, Teotihuacan, Colima, Chiapa de Corzo, Calakmul, w okolicach San Luís Potosí, na olmeckim stanowisku w San Andrés, w Veracruz i na ziemiach Mexików. Dowodzi to, że pieczęcie były dość powszechnie używane począwszy od okresu preklasycznego aż do postklasycznego.

Uczeni nie pozostają jednak zgodni co do przeznaczenia pieczęci. Meksykański badacz Enrique Vela, pisząc o dekorowaniu ciała w czasach prekolumbijskich (Decoración corporal prehispánica, Arqueología Mexicana, Edición Especial Número 37, 2010) podaje, że stemple służyły właśnie ozdabianiu ciała, przypuszczalnie podczas rytuałów i świąt, a poszczególne wzory miały określone znaczenie. Autor uważa również, że malowanie ciała mogło oznaczać przynależność do danej grupy społecznej.

Pieczęcie mogły jednak służyć nie tylko do dekoracji ciała, ale również do nanoszenia wzorów na papierze amate, ceramice czy też tkaninach. Przepięknie haftowane stroje, ozdobione niekiedy jadeitowymi paciorkami, muszlami, perłami czy piórami egzotycznych ptaków, były bardzo kosztowne i mogli sobie pozwolić na nie jedynie członkowie rodzin królewskich i przedstawiciele najwyższych elit. Jest zatem prawdopodobne, że osoby o niższym statusie społecznym nanosiły na tkaniny najróżniejsze desenie właśnie przy użyciu pieczęci.

Matthew G. Looper (Gifts of the Moon, San Diego Museum Papers 38, Kalifornia, 2000) zwraca uwagę na fakt, że malowanie tkanin jest nadal praktykowane przez współczesnych Majów. Autor powołuje się tutaj na pracę Alfreda Tozzera, który zaobserwował, że kapłani Lakandonów ozdabiają swe stroje barwnikiem czerwonym (uzyskiwanym z rośliny achiote) oraz czarnym (pochodzącym z sadzy pozostałej po spaleniu żywicy kopal). Looper wspomina również artykuł Mary Elizabeth King (The Prehistoric Textile Industry, 1979), która dostrzegła wielkie podobieństwo pomiędzy wzorami na pieczęciach i deseniami na tkaninach zachowanych w stanie Guerrero, Meksyk.

Kliknij zdjęcie aby powiększyć/ click on photo to enlarge

Museo Nacional de Antropología (miasto Meksyk)

     
     
    
    
  
  
  
   
   
   
  
                 

 

Wystawa czasowa (w 2007 roku) w Museo del Sitio de Palenque “Alberto Ruz L`Huillier” (Palenque, Meksyk)

   
   
   
   
  

Museo del Sitio de Palenque “Alberto Ruz L`Huillier” (Palenque, Meksyk)


 

Museo del Sitio del Templo Mayor (miasto Meksyk)

   
   
 


El Gran Museo del Mundo Maya de Mérida (Mérida, Meksyk)

    
  

Museo de las piezas prehispánicas “Rufino Tamayo” (miasto Oaxaca, Meksyk)

   

Museo Nacional de Arqueología y Etnología (miasto Gwatemala)

   

Museo de América (Madryt, Hiszpania)

  
 

Centro de Visitantes, Zaculeu (Gwatemala)

   

Museo Regional de Antropología “Carlos Pellicer Cámara” (Villahermosa, Meksyk)

  

Museo Ixchel (miasto Gwatemala)

 

Museo Arqueológico de Comitán (Comitán, Meksyk)

  

Centro de Visitantes, San Andrés (Salwador)


Museo Arqueológico Santa Barbara (Flores, Gwatemala)


Museo de las Culturas de Oaxaca “Santo Domingo” (miasto Oaxaca, Meksyk)


Museo Anahuacalli (miasto Meksyk)


       
  

Museo de Sitio de Cholula (Cholula, stan Puebla, Meksyk)


     


Museo del Valle de Tehuacán (Tehuacán, stan Puebla, Meksyk)

    

Museo Regional de Puebla (Puebla, Meksyk)

  

Museo de Antropología de Xalapa (Xalapa, stan Veracruz, Meksyk)

       
   
      
      
  
  

Archeologické Múzeum Bratislava (Bratysława, Słowacja)

  


Museo Regional de Chiapas (Tuxtla Gutierrez, Meksyk)

                 

Museo Amparo (Puebla, Meksyk)

       

Museo Regional de Cholula (Cholula, Meksyk)

     

Museo de Sitio de Cantona (stan Puebla, Meksyk)

   

Museo de Sitio de Cuicuilco (miasto Meksyk)

   

Museo de los Altos de Chiapas (San Cristobal de las Casas, Meksyk)

  

Museo de Cerámica (Tikal, Gwatemala)

 

Museo Arqueológico de Xochimilco (Miasto Meksyk)

          

Museo de sitio de Tlatelolco (Miasto Meksyk)

  

Museo Regional Cuauhnáhuac (Cuernavaca, Meksyk)